1. ในด้านวิทยาศาสตร์
สำหรับ นักวิทยาศาสตร์แล้ว การฝัน เป็นปรากฏการณ์ ปกติ ตามธรรมชาติ
ของสมอง มีความสัมพันธ์กับ การเปลี่ยนแปลงของ คลื่นไฟฟ้าสมอง แสดงว่า
สมองบางส่วน ยังทำงาน สานต่อกัน เป็นการเห็น การได้ยิน การสัมผัส ฯลฯ
โดยปราศจาก การควบคุม จากสมองใหญ่ (cerebrum) ทำให้ความฝัน เกือบทั้งหมด
แปลก และพิสดารเกินกว่าที่จะเกิดขึ้นได้ ในชีวิตจริง การแปลความฝัน
ในด้าน วิทยาศาสตร์ ต้องทราบบุคลิก และภูมิหลัง ของผู้ฝัน สิ่งแวดล้อม
และเหตุการณ์ ที่ฝังใจอยู่ หรือเพิ่งเกิดขึ้น นอกจากนั้น ถ้าสามารถ
จดบันทึก ความฝันไว้ ตลอดทั้งคืน เป็นเวลา หลายคืน ติดต่อกัน การแปลฝัน
อาจจะ ให้ข้อมูล เกี่ยวกับ สุขภาพทางกาย และใจ ของผู้ฝันได้ แต่เนื่องจาก
ยังมีผู้เชี่ยวชาญ ในด้านนี้น้อย และงานนี้ ก็เป็นงานที่ ยุ่งยากมาก
และใช้เวลานาน จึงยังไม่ เป็นที่แพร่หลาย
2. ในด้านจิตวิเคราะห์ (psychoanalysis)
นักจิตวิเคราะห์ ถือว่า ความฝัน เป็นสิ่งสะท้อนถึง จิตในส่วนลึก ทั้งความสุข
ความสมหวัง และความทุกข์ ความผิดหวัง ตั้งแต่อดีต ถึงปัจจุบัน จึงนำความฝัน
มาใช้ในการทำ จิตบำบัด (psychotherapy) แก่ผู้ป่วย โรคจิต โรคประสาท
พวกเขาเชื่อว่า ความฝัน เป็นช่องทางให้ ความอัดอั้น ตันใจ ได้ระบายออก
ในขณะหลับ ซึ่งส่วนใหญ่ จะให้ผลดีต่อ สุขภาพ นักจิตวิเคราะห์ ได้แปลความฝัน
กันอย่าง กว้างขวาง รวมไปถึง ความรัก เพศสัมพันธ์ ความอบอุ่น ในครอบครัว
จากอดีตถึงปัจจุบัน ฯลฯ และถือว่า ความฝัน อาจแสดงถึง ความจริงบางอย่าง
ที่ไม่สามารถ เปิดเผยได้ ในขณะตื่น หรือเป็นแนวคิด ความหลงผิด ความเพ้อฝัน
ความเครียด ความกังวล ความเจ็บป่วย ทุกข์ร้อน ซึ่งแพทย์ นักจิตวิทยา
และผู้ให้การ รักษาพยาบาล ควรใส่ใจ และไม่ละเลยต่อ ความฝันของผู้ป่วย
3. ในด้านการทำนายฝัน
การใช้ความฝัน เพื่อการทำนาย เหตุการณ์ ที่จะเกิดขึ้น ในอนาคต เป็นศาสตร์เร้นลับ
ที่ใช้กันมา ตั้งแต่ โบราณกาล จนกลายเป็น ตำนานสืบทอด ของแต่ละถิ่น
ความหมายของ ความฝัน ก็จะ แตกต่างกันไป มากมาย ทั้งจาก ต้นตำนาน ที่ใช้ทำนาย
ผสมผสานกับ ความเชื่อ ความนิยม และ ขบนธรรมเนียม ประเพณี ที่สืบทอดกันมา
ในแต่ละชุมชน เป็นสำคัญ